Na svetu ne postoji slika koja je češće spominjana i kopirana nego Mona Liza Leonarda da Vinčija. Ali pre nekoliko godina pojavilo se zadivljujuće otkriće – čini se da postoji i „bliznakinja“ Mona Lize, odnosno još jedna slika koja je nastala u isto vreme i u istom ateljeu.

Na slici je Lize Đokondo čiji je bogati suprug Frančesko Del Đokondo naručio njen portret, a manje poznato ime originalne slike je La Gioconda.

I kako se u tu priču uklapa slika Mona Lize iz Muzeja Prado?

Prva referenca o Mona Lizi iz Prada data je u inventaru iz 1666. godine u Galleria del Mediodia na Alcazaru u Madridu pod imenom Žena rukom Leonarda da Vinčija. Međutim, još uvijek je nepoznato kada je i kako točno portret ušao u španjolsku kraljevsku kolekciju, odakle je i krenuo na svoj put u Muzej Prado.

I ta je slika bila u Muzeju Prado od njegovog otvorenja 1819. godine, ali tek se 2010. krenulo u njenu dvogodišnju restauraciju. I upravo se tada došlo do zapanjujućeg otkrića te je od bezvredne kopije postala slika neprocenjive vrednosti.

Naime, sve do tada smatralo se da je reč o još jednoj kopiji, nalik brojnima iz 16. i 17.veka , samo što su boje Mona Lizine odeće bile nešto življe nego na originalu. Pozadinu iza same Mona Lize prekrivala je crna boja, no restauracijom je iza nje otkriven pejzaž, baš kao i na originalu. Crna boja naknadno je dodata u 17. veku.

Tokom restauracije otkriveno je i da je slika naslikana na drvu oraha, i to malih dimenzija, baš kao i originalna da Vinčijeva Mona Liza, Dama s hermelinom i Sveti Ivan Krstitelj, takođe nastali u njegovom ateljeu. Pre tog otkrića mislilo se da je slikana na drvetu hrasta i pripisivana anonimnom flamanskom slikaru.

Infracrvenim zracima otkrilo se da su promene rađene na Mona Lizi iz Prada i Mona Lizi iz Luvra jednake.

Neodvojjive sličnosti navodile su na zaključak da su te dve slike nekako povezane. Pored fizičke restauracije, na slici su rađeni infracrveni snimci kako bi se utvrdila istorija promena načinjenih tokom napretka slikanja. Ova skeniranja omogućuju istraživačima i restauratorima da prouče ono što je umetnik crtao pripremajući se za početak slikarskog postupka.

JEDNA OD NAJVRJEDNIJIH KOPIJA IKADA

Šokantno je bilo da su izmene crteža izvršene na Mona Lizi iz Prada potpuno iste kao i promene crteža izvršene na originalnoj Mona Lizi iz Louvrea. To sugeriše da osoba koja je napravila ovu kopiju nije bila samo slučajni umetnik, već je bila u istom studiju kao i Leonardo da Vinči dok je stvarao original.

Jedna od najuverljivijih i najverojatnijih teorija jest da je jedan od Da Vinčijevih šegrta kopirao sliku uz majstora, marljivo radeći kako bi primenio tehnike koje bi rezultirale stvaranjem slične slike.

Tako se čini da su obe slike nastale u istom studiju, i to u isto vreme. Iako ne postoje čvrsti dokazi da je ista boja korišćena za obe i postoji otvoreno pitanje zašto su okviri različiti, čini se da su šanse da je ova slika izrađena u istom ateljeu prilično velike.

Ta činjenica dramatično menja vrednost Pradove Mona Liže koja se izvorno smatrala bezvrednom. Ako je šegrt zaista stvorio ovo delo pod budnim okom Da Vinčija, kao što stručnjaci misle, to znači da je ova kopija slike zapravo najvrednija kopija ikad napravljena u likovnoj umetnosti.

Tokom prošle godine Muzej Prado pridružio se brojnim muzejima i kulturnim ustanovama delom sveta koje su dale digitalni pristup svojim uzorcima pa tako još uvek možete na njihovim mrežnim stranicama videti detalje slike Mona Liza.