"Subterram" osmišljen je kao letnje utočište za veliku porodicu, smešteno između robustnih stenovitih obala, vinograda i borovih šuma ostrva Hvar.
Zadatak zagrebačkog arhitektonskog studija Proarh zahtevao je veliku strukturu, što nije dolazilo u obzir u osetljivom i netaknutom mediteranskom ambijentu poput Hvara. Namera je bila da se ne naruši lokacija i da se zadatak ispuni sa poštovanjem prema prostoru.
Parcela je prilično pravilna, pravougaonog oblika, okrenuta ka jugu i moru, ali sa centralnim delom koji nije bio u vlasništvu klijenata, pa je dizajn morao da prihvati takvu nepovoljnu situaciju i da zaobiđe središnji deo parcele.
Ideja dizajna bila je da se fokusira na neprimetnu integraciju, da se arhitektonski ego liši fasade i da se prioritet da prostoru, a ne formi. Strma padina sugerisala je da se planovi razviju u kaskadnoj formi, pomereni jedan u odnosu na drugi, prateći prirodni nagib terena.
Struktura je ukopana u padinu tako da arhitektura deluje gotovo kamuflirano, koristeći grubu kamenu oblogu kao krov, koja se stapa sa okolnim stenovitim pejzažom, čuvajući prirodnu estetiku ostrva. Konstrukcija je prošarana brojnim pravougaonim otvorima koji služe kao terase i atrijumi.
Kuća je razvijena u dva glavna nivoa – nivo za spavanje i nivo za dnevne aktivnosti. Gornji nivo za spavanje sadrži ne samo spavaće sobe sa kupatilima, već i fitness, spa i lounge zonu sa terasama i atrijumima.
Donji nivo za dnevne aktivnosti sastoji se od velike dnevne sobe, trpezarije, kuhinje, spoljne lounge i trpezarijske zone, bioskopske sale, različitih ostava i tehničkih prostorija. Dnevna i trpezarijska zona ima veliku natkrivenu terasu koja se nastavlja u prostranu otvorenu terasu sa bazenom.
Glavne prednosti ove strukture su održivost i minimalistički dizajn. Raspored terasa i atrijuma omogućava pasivno hlađenje (pritisak toplog i hladnog vazduha omogućava prirodnu razmenu vazduha), tako da su svež vazduh i regulacija temperature mogući i bez upotrebe klima uređaja.
Očuvanje topografije i upotreba lokalnog kamena kao materijala za krov sugerišu ekološki pristup, dok oštri, pravougaoni otvori predstavljaju kontrast organskoj teksturi okolnih stena. Ovi otvori i dvorišta uvode prirodnu svetlost i ventilaciju u unutrašnje prostore, dok istovremeno stvaraju privatne spoljne prostore.
Konstrukcija je betonska, pri čemu beton ostaje završna obrada u enterijeru, naglašavajući podzemni i sirovi karakter prostora.
Subterram predstavlja koncept dizajna prilagođenog kontekstu — besprekornu ekstenziju okruženja, a ne nametanje nad njim.
Subterram je inače i finalista Svetskog festivala arhitekture 2025.
***
Pratite nas i na društvenim mrežama:
